Naar Canada vanwege het avontuur

Als klein meisje van 5 jaar oud heb ik niets dan goeie herinneringen aan Canada. Ik was daar gelukkig, speelde met mijn zus, vriendjes en vriendinnetjes en had helemaal niet door dat mijn ouders het hoofd boven water probeerden te houden.

Misschien is dat ook precies zoals het hoort. Je kinderen een onbezorgde jeugd geven hoe moeilijk je het als ouder ook hebt.

De reis door Canada en het verleden is voorbij. Het heeft mij doen realiseren dat het zwaar moet zijn geweest voor al die emigranten en ook voor mijn ouders. Met je vrouw en jonge kinderen de oceaan oversteken op zoek naar een ander leven en dan blijkt het vervolgens helemaal niet zo makkelijk te zijn. Oké, mijn vader vond tot 2 keer toe een prima baan als architect, maar beide bedrijven gingen over de kop. Als ik nu terug denk aan de gesprekken met mede-emigranten, dan moet mijn vader best zorgen hebben gehad. Wat is dan wijsheid, teruggaan naar Nederland waar je zeker weet dat je werk kunt vinden en je gezin kunt onderhouden of naar het westen van Canada gaan in de hoop daar geluk te hebben, zoals Jan die na 10 dagen toch een baan als architect vond. Of naar Alberta waar toen nog niets was, maar wel veel opgebouwd werd.

Het gezin van Pieter heeft 3 jaar op een houtje gebeten totdat zijn vader zijn vervolgopleiding in Canada had afgerond en een goed betaalde baan vond. Dan moet je een enorme wil hebben om in Canada te blijven.

Mijn moeder was vlak voor onze terugkeer naar Nederland zwanger van mijn zusje. Dat zal misschien ook wel meegespeeld hebben net als het gesprek dat mijn vader had met zijn vader, mijn opa. Hij adviseerde hem om naar Nederland terug te komen, omdat de banen voor het oprapen lagen. Mijn opa kon het weten, hij was tenslotte ook architect.

Ik begrijp de keuze van mijn ouders wel, maar tegelijkertijd vind ik het ook jammer. Canada is een prachtig land met veel natuur en ruimte.

Het is ook een land met mogelijkheden om te doen wat je wilt. Dat vertellen ook de mensen die ik heb gesproken. Als ze zin hadden om te skiën vertrokken ze naar Banff of Whistler. Als ze zin hadden om een boerderij te beginnen dan deden ze dat.

Veel hebben het ook best zwaar gehad de eerste jaren. De meesten hadden wel na een jaar of 3 een goed bestaan opgebouwd, maar daar moesten ze veel voor over hebben.

Ik begrijp ook een beetje beter waarom mensen emigreren. Veel doen het omdat ze de grote wijde wereld in willen trekken. Denk aan al die studenten bouwkunde, die naar het buitenland trokken om daar hun ambities waar te maken. Maar ik denk dan ook aan Kees, die in zijn jonge jaren gewoon deed waar hij zin in had. Je moet dus wel iets van een avonturier in je hebben. Veel emigranten waren misschien geen avonturier. Zij zagen in Canada meer kansen om een beter leven op te bouwen dan in Nederland.

Ik denk dat mijn vader naar Canada wilde vanwege het avontuur. Dat past ook bij zijn karakter, vind ik. Het hem vragen kan ik helaas niet meer. Het moment om naar Canada te gaan was misschien niet zo’n gelukkige, vanwege de enorme werkloosheid destijds. Uiteindelijk hebben mijn ouders er daarom voor gekozen om naar Nederland terug te keren en ik moet zeggen hier in dat kleine landje heb ik als meisje een goeie tijd gehad. Het is mijn thuis. Canada zie ik als mijn tweede thuis, maar ik kijk nu wel met andere ogen naar het land. Het is een realistische blik geworden, de blik van een volwassene.

Mensen vragen mij nu na de reis of ik zelf zou willen emigreren en dan denk ik, ja dat zou ik best wel willen. Ik laat dan wel mijn zonen achter in Nederland, die zelfstandig wonen en dat wil ik niet. En als ik ooit ga, dan wil ik het wel goed voorbereiden en van tevoren al sollicitaties de deur uit doen, zodat ik in Canada een snellere start kan maken. De vraag is dan wel naar welk deel van het land ik zou willen vertrekken en dat weet ik nu nog niet. In Ontario ligt een groot deel van mijn hart, maar het westen heeft ook een deel van mijn hart gestolen.

Voorlopig blijf ik maar gewoon in Nederland met mijn partner en de jongens. Het is hier klein, maar het is wel thuis. En Canada, daar blijf ik mee verbonden en ga ik zeker weer bezoeken.

• Canada, documentaire fotografie, Emigratie, fotograaf, journalistiek, reisfotografie
• 8 juli 2018